Khám phá Dinh Độc Lập, một biểu tượng lịch sử hào hùng của Việt Nam, là hành trình đầy cảm hứng qua các thời kỳ chiến tranh, đổi mới và thống nhất. Từ những ngày đầu tiên là trụ sở quyền lực cho đến khi trở thành di tích quốc gia, Dinh Độc Lập không chỉ chứng kiến biến động của lịch sử mà còn là niềm tự hào của dân tộc. Hãy cùng yeulichsu.edu.vn khám phá câu chuyện đầy ấn tượng của dinh thự này, nơi mỗi góc tường, mỗi viên đá đều ghi dấu ấn lịch sử quan trọng.
Vào năm 1858, quân đội Pháp đã khởi đầu cuộc xâm lược Việt Nam bằng hành động nổ súng tại Đà Nẵng. Đến năm 1867, Pháp đã kiểm soát hoàn toàn sáu tỉnh Nam kỳ gồm Biên Hoà, Gia Định, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang và Hà Tiên.
Tiếp theo, vào năm 1868, chính quyền thuộc địa Pháp bắt đầu xây dựng một dinh thự lộng lẫy ở trung tâm Sài Gòn dành cho Thống đốc Nam kỳ. Khi hoàn thành, công trình này được đặt tên là Dinh Norodom.
Dinh thự này được khởi công xây dựng vào ngày 23 tháng 2 năm 1868 dưới sự giám sát của Thống đốc Pháp La Grandière và được hoàn thành vào năm 1871. Trong khoảng thời gian từ 1887 đến 1945, Dinh Norodom đã trở thành nơi ở và làm việc của nhiều toàn quyền Pháp trong suốt giai đoạn họ chiếm đóng Đông Dương.
Vào ngày 09 tháng 3 năm 1945, Nhật Bản đã tiến hành đảo chính Pháp và độc chiếm Đông Dương, biến Dinh Norodom thành trụ sở làm việc của họ tại Việt Nam.
Đến tháng 9 năm 1945, sau khi Nhật Bản thất bại trong Chiến tranh thế giới thứ II, Pháp quay trở lại và tái chiếm Nam Bộ, sử dụng Dinh Norodom như là trung tâm hoạt động quân sự và hành chính.
Ngày 07 tháng 5 năm 1954, sau thất bại nghiêm trọng tại Điện Biên Phủ, Pháp buộc phải ký kết Hiệp định Genève và rút lui khỏi Việt Nam. Điều này đã mở đường cho Mỹ tìm cách can thiệp vào miền Nam Việt Nam, dẫn đến sự chia cắt tạm thời của đất nước thành hai phần: miền Bắc là Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và miền Nam là Quốc gia Việt Nam.
Vào ngày 07/09/1954, Dinh Norodom được chuyển giao từ đại diện chính phủ Pháp, Đại tướng Paul Ely, sang tay Thủ tướng Sài Gòn là Ngô Đình Diệm. Ngô Đình Diệm sau đó đã quyết định đổi tên dinh thự thành Dinh Độc Lập.
Đến ngày 26 tháng 10 năm 1955, Ngô Đình Diệm đã lật đổ Quốc trưởng Bảo Đại, thiết lập chính quyền Việt Nam Cộng hòa và trở thành Tổng thống. Dinh Độc Lập từ đó trở thành nơi cư ngụ của gia đình ông và là tâm điểm của nhiều biến cố chính trị quan trọng.
Dưới thời Ngô Đình Diệm, chế độ độc tài gia đình trị đã được thiết lập, các chính sách như thiết lập ấp chiến lược và luật 10/59 không chỉ khiến người dân bất bình mà còn gây ra sự mất lòng trong chính phủ Sài Gòn.
Vào ngày 27 tháng 2 năm 1962, một cuộc đảo chính đã diễn ra khi hai phi công của quân đội Sài Gòn, Nguyễn Văn Cử và Phạm Phú Quốc, đã điều khiển hai chiếc máy bay AD6 và thực hiện vụ ném bom làm sập hầu như toàn bộ cánh trái của Dinh Độc Lập.
Do phần đổ nát quá lớn và không thể phục hồi, Ngô Đình Diệm đã quyết định phá dỡ và xây dựng lại dinh thự mới trên cùng nền đất, dựa trên thiết kế của kiến trúc sư Ngô Viết Thụ – người Việt Nam đầu tiên đoạt giải Khôi nguyên La Mã.
Ngô Đình Diệm bắt đầu công trình mới vào ngày 1 tháng 7 năm 1962. Trong thời gian dinh thự mới được xây dựng, gia đình ông đã tạm thời chuyển đến Dinh Gia Long, nay là Bảo tàng thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, trước khi công trình hoàn thành, Ngô Đình Diệm đã bị ám sát trong một cuộc đảo chính khác vào ngày 2 tháng 11 năm 1963.
Vì thế, khi Dinh Độc Lập được khánh thành vào ngày 31 tháng 10 năm 1966, buổi lễ do Nguyễn Văn Thiệu, Chủ tịch Ủy ban lãnh đạo quốc gia, chủ trì. Mặc dù Ngô Đình Diệm là người khởi xướng xây dựng dinh thự, ông chưa từng sống ở đó; người ở lâu nhất tại Dinh Độc Lập lại là Tổng thống Đệ nhị Việt Nam Cộng hòa Nguyễn Văn Thiệu, từ tháng 10 năm 1967 đến ngày 21 tháng 4 năm 1975.
Trong chiến dịch Hồ Chí Minh mang tính bước ngoặt lịch sử, vào lúc 10h45 ngày 30 tháng 4 năm 1975, chiếc xe tăng mang số hiệu 843 của quân giải phóng, thuộc Đại đội 4, Tiểu đoàn 1, Lữ đoàn xe tăng 203, Quân đoàn 2 đã dẫn đầu đội hình, đâm nghiêng cổng phụ của Dinh Độc Lập.
Sau đó, xe tăng số hiệu 390 tiếp tục lao thẳng, phá tung cổng chính và tiến vào trong dinh. Vào lúc 11h30 cùng ngày, Trung úy Bùi Quang Thận, Đại đội trưởng của xe tăng 843, đã hạ cờ ba sọc và thay vào đó là cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam được kéo lên phất phới trên nóc Dinh, đánh dấu sự kết thúc của 30 năm chiến tranh khốc liệt và dũng cảm của dân tộc Việt Nam.
Đúng vào thời khắc này, Dương Văn Minh, Tổng thống cuối cùng của chế độ Việt Nam Cộng hòa, cùng với nội các của chính quyền Sài Gòn đã phải tuyên bố đầu hàng không điều kiện trước chính quyền cách mạng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, quân và dân đã hiện thực hóa mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: hai miền Nam và Bắc được đoàn tụ như một gia đình. Tinh thần và ý chí độc lập, thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam đã giành được thắng lợi trọn vẹn.
Hiện nay, Dinh Độc Lập được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt, thu hút hàng nghìn du khách từ khắp nơi trên thế giới đến tham quan. Nơi đây không chỉ là điểm đến văn hóa phổ biến mà còn là địa điểm tổ chức các cuộc hội họp quan trọng và đón tiếp khách của các nhà lãnh đạo cấp cao quốc gia và thành phố.
Dinh Độc Lập không chỉ là nhân chứng sống cho những thăng trầm lịch sử của Việt Nam mà còn là nguồn cảm hứng bất tận cho những ai trân trọng tự do và độc lập. Qua bài viết này trên yeulichsu.edu.vn, hy vọng bạn đã có thêm hiểu biết sâu sắc về không gian lịch sử này, nơi mỗi viên đá, mỗi bức tường đều kể lại một phần của câu chuyện hào hùng của dân tộc.
Dinh Độc Lập không chỉ là điểm đến du lịch mà còn là ngọn hải đăng của tinh thần Việt Nam, soi đường cho những thế hệ tiếp theo hướng tới tương lai tươi sáng và đoàn kết.
