Long An không chỉ nổi tiếng với những cánh đồng xanh mà còn sở hữu nhiều khu di tích lịch sử phong phú. Những nơi này ghi dấu những sự kiện quan trọng và là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá văn hóa địa phương. Mỗi khu di tích đều mang đến cho du khách trải nghiệm độc đáo về lịch sử và truyền thuyết của vùng đất này. Hãy cùng tìm hiểu những khu di tích nổi bật ở Long An trong bài viết sau!
Lăng mộ và đền thờ Nguyễn Huỳnh Đức
Di tích lăng mộ Nguyễn Huỳnh Đức là một trong những công trình nổi bật tại thành phố Tân An, tỉnh Long An. Nguyễn Huỳnh Đức, một danh tướng lừng danh dưới triều đại vua Nguyễn Ánh, sinh ra trong một gia đình có truyền thống võ thuật tại Giồng Cái Én, làng Tường Khánh vào năm 1748. Với tài năng xuất sắc và những chiến công lừng lẫy, ông được triều đình phong tước quận công, trở thành một trong những khai quốc công thần quan trọng của triều Nguyễn, được người đời sau mãi ghi nhớ.
Đền thờ Nguyễn Huỳnh Đức, xây dựng từ năm 1817, không chỉ là biểu tượng của vẻ đẹp cổ kính mà còn là minh chứng cho văn hóa và lịch sử của dân tộc. Di tích này, với sự kết hợp giữa đá ong và vữa tam hợp, thể hiện rõ nét kiến trúc độc đáo của thời kỳ Nguyễn, đồng thời phản ánh bản sắc văn hóa đặc trưng của vùng Long An.
Khu di tích bao gồm năm kiến trúc lớn, trong đó có ba cổng, với đền thờ và lăng mộ chiếm diện tích 1280 m². Sự hài hòa giữa kiến trúc cổ điển và hiện đại tạo nên vẻ đẹp nổi bật, thể hiện văn hóa và nghệ thuật của triều Nguyễn.
Ngoài chức năng là một lăng mộ, khu di tích Nguyễn Huỳnh Đức còn mang giá trị văn hóa đặc biệt, với cây sứ cổ thụ và tấm bia đá mang từ Huế. Mộ đất được xây dựng tinh xảo với cặp liễn đối, bài minh và bình phong lớn, tất cả được bảo vệ bởi những bức tường đá ong vững chắc. Không gian lăng mộ phản ánh sự kỳ diệu của nghệ thuật và tâm hồn văn hóa của triều đại xưa.
Với kiến trúc và nghệ thuật độc đáo cùng những giá trị văn hóa và lịch sử quý báu, vào ngày 11/05/1993, khu di tích lăng mộ và đền thờ Nguyễn Huỳnh Đức đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia.
Di tích chùa Tôn Thạnh
Di tích lịch sử Long An – chùa Tôn Thạnh là một trong những ngôi chùa lâu đời nhất tại tỉnh Long An, nằm ở xã Mỹ Lộc, huyện Cần Giuộc. Ban đầu, chùa được gọi là chùa Lan Nhã hay chùa Ông Ngộ. Đến năm 1808, thiền sư Viên Ngộ đảm nhận vai trò trụ trì và đã đổi tên thành chùa Tôn Thạnh.
Trong khoảng thời gian từ 1859 đến 1861, chùa Tôn Thạnh đã trở thành chứng nhân của những sự kiện quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu. Năm 1861, chùa là điểm xuất phát của một trong ba cánh nghĩa quân trong cuộc tập kích vào đồn Tây Dương tại chợ Trường Bình, gây tiếng vang lớn khi đốt cháy nhà dạy đạo và đánh dấu cuộc chiến tại Phú Lang Sa.
Sự kiện này đã khơi dậy tinh thần sáng tạo của Nguyễn Đình Chiểu, khiến ông viết nên bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” nổi tiếng, ngợi ca những người nghĩa sĩ đã dũng cảm đứng lên chống lại áp bức.
Chùa Tôn Thạnh ghi lại những dấu ấn lịch sử qua những câu thơ bất hủ: “Chùa Tôn Thạnh năm canh ưng đóng lạnh, tấm lòng son để lại ánh trăng rằm. Đồn Lang Sa một khắc đặng trả hờn, tủi phận bạc trôi theo dòng nước đổ.”
Mặc dù thời gian đã làm phai nhòa vẻ đẹp “rường cột tráng lệ, vàng son huy hoàng” của chùa, nhưng những nét đẹp cổ kính vẫn còn hiện diện qua các bức tượng Phật được dựng từ đầu thế kỷ XIX và hệ thống cột kiểu tứ tượng tại Chánh điện. Đặc biệt, pho tượng Bồ Tát Địa Tạng bằng đồng, được đúc năm 1813, được công nhận là một trong những tác phẩm nghệ thuật quý giá của chùa Tôn Thạnh.
Ngày 27/11/1997, di tích chùa Tôn Thạnh đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia.
Di tích nhà Trăm Cột
Di tích lịch sử Long An – Nhà Trăm Cột tọa lạc tại ấp Trung, xã Long Hựu Đông, huyện Cần Đước, được xây dựng trong khoảng thời gian từ 1901 đến 1903. Mặc dù được gọi là “Nhà Trăm Cột”, thực tế ngôi nhà có tổng cộng 120 cột, bao gồm 68 cột tròn và 52 cột vuông, chiếm diện tích 882 m², nằm trong khu vườn rộng 4.886 m².
Ngôi nhà có mặt chính hướng Tây Bắc, được làm hoàn toàn từ những loại gỗ quý như cẩm lai, gõ đỏ và gõ mật, với mái lợp ngói âm dương. Nền nhà cao khoảng 0,9 m và được lát gạch tàu hình lục giác. Kiến trúc của nhà được thiết kế theo hình chữ “quốc”, gồm 3 gian và 2 chái khi nhìn từ trên xuống.
Theo các nhà nghiên cứu, Nhà Trăm Cột là một minh chứng lịch sử cho phong cách kiến trúc thời nhà Nguyễn, với nhiều ảnh hưởng từ kiến trúc Huế. Tuy nhiên, nơi đây cũng mang dấu ấn kiến trúc độc đáo do được xây dựng theo yêu cầu của gia chủ trong bối cảnh Nam Bộ dưới thời Pháp thuộc.
Điều này tạo ra sự phong phú và đa dạng trong phong cách trang trí, phản ánh rõ nét những giai đoạn lịch sử cũng như văn hóa đặc trưng của miền Nam vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX.
Với giá trị văn hóa độc đáo và thiết kế hòa quyện giữa hiện đại và cổ điển, Nhà Trăm Cột đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia.
Nhà Trăm Cột không chỉ là một địa điểm độc đáo mà còn cần được quảng bá rộng rãi. Việc giới thiệu các công trình như Nhà Trăm Cột thông qua các hoạt động du lịch sẽ giúp du khách hiểu rõ hơn về những giá trị văn hóa quan trọng và thu hút những người yêu thích lịch sử và kiến trúc.
Khu di tích Vàm Nhựt Tảo
Di tích lịch sử Vàm Nhựt Tảo nằm giữa sông Vàm Cỏ Đông và sông Nhựt Tảo, không chỉ nổi bật với vẻ đẹp tự nhiên mà còn ghi dấu những chiến công lẫy lừng của anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực, người đã đốt cháy tàu Pháp.
Nguyễn Trung Trực, một anh hùng dân tộc, sinh ra tại xóm Nghề, làng Bình Nhựt, tổng Cửu Cư Hạ, huyện Cửu An (nay thuộc xã Thạnh Đức, huyện Bến Lức, tỉnh Long An). Khi thực dân Pháp tấn công thành Gia Định, ông gia nhập đội nghĩa quân kháng chiến dưới sự lãnh đạo của Trương Định và tham gia nhiều hoạt động chống Pháp tại phủ Tân An.
Với sự ủng hộ của các hương chức tại Nhựt Tảo, Nguyễn Trung Trực đã lên kế hoạch táo bạo để đánh chìm tàu L’Espérance, một chiếc tiểu hạm của Pháp đang hoạt động tại khu vực huyện Cửu An.
Vào ngày 10/12/1861, ông cùng 59 nghĩa quân tấn công tàu L’Espérance bằng 5 chiếc ghe ngụy trang thành ghe buôn lúa. Nhờ chiến thuật thông minh, toàn bộ quân địch trên tàu đã bị tiêu diệt, và tàu L’Espérance bị thiêu rụi. Chiến công này đã khơi dậy tinh thần kháng chiến trên khắp các đồn lũy của Pháp.
Ngày nay, khi đến Vàm Nhựt Tảo, du khách có thể thưởng ngoạn vẻ đẹp thơ mộng của dòng sông và ngắm nhìn những ngôi nhà nhỏ xinh xắn nép dưới bóng dừa nước. Bạn cũng có thể tham quan bảo tàng Long An để chiêm ngưỡng những hiện vật và tìm hiểu thêm về những chiến công oanh liệt của Nguyễn Trung Trực.
Vàm Nhựt Tảo không chỉ là nơi ghi dấu những chiến công hiển hách của Nguyễn Trung Trực mà còn là biểu tượng của tinh thần yêu nước và kháng cự trước thực dân. Vì vậy, vào ngày 28/6/1996, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận Vàm Nhựt Tảo là một trong những di tích lịch sử cấp quốc gia tại Long An.
Khu di tích Bình Tả
Di tích lịch sử Bình Tả Long An là một trong những địa điểm khảo cổ quan trọng tại tỉnh Long An, nằm trong số hơn 60 di tích đã được phát hiện ở huyện Đức Hòa. Khu di tích này gồm 17 phế tích kiến trúc cùng với các di chỉ cư trú, kết hợp với hệ thống bàu nước cổ bao quanh. Đây từng là một trung tâm văn hóa Óc Eo nổi bật, có thể đã giữ vai trò quan trọng trong chính trị, quyền lực và tôn giáo của cư dân thời kỳ xưa.
Khu vực Bình Tả nằm trong vùng đất phù sa cổ của Đức Hòa – Đức Huệ, có mối liên hệ chặt chẽ với nhiều di tích khảo cổ khác như Thanh Điền (Tây Ninh), Angkor Borei, Phnom Da, Ba Phnom và Sambor Prei Kuk ở Campuchia. Với quy mô và ảnh hưởng rộng lớn, khu di tích Bình Tả đã đóng góp vào các nghiên cứu khảo cổ học có giá trị tại Việt Nam.
Khu di tích Bình Tả không chỉ là nơi lưu giữ di sản văn hóa của văn hóa Óc Eo mà còn phản ánh mối quan hệ văn hóa giữa các khu vực trong Đông Nam Á cổ đại. Vì lý do này, khu di tích Bình Tả đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam công nhận là di tích lịch sử Long An, được xếp hạng là di tích lịch sử cấp quốc gia.
Di tích chùa Phước Lâm
Di tích chùa Phước Lâm tọa lạc tại xóm Chùa, xã Tân Lân, huyện Cần Đước, tỉnh Long An. Ngôi chùa được thành lập vào năm 1881 bởi ông Bùi Văn Minh với mục đích thờ Phật và làm từ đường cho dòng họ Bùi. Khuôn viên chùa bao gồm ba phần chính: chánh điện, hậu tổ và khu mộ tháp.
Chánh điện được xây dựng theo kiểu “bánh ít”, với móng đá xanh và tường gạch, mái lợp ngói vảy cá. Các cột chùa được thiết kế hình trụ tròn, kết nối bởi hệ thống xiên, vì kèo, sườn mái, tạo nên không gian thoáng đãng và rộng rãi bên trong. Nội thất chánh điện vẫn giữ được vẻ đẹp cổ kính qua nhiều lần trùng tu, với hơn 40 bức tượng Phật, Bồ Tát, Ngọc Hoàng, Thị Giả, Thập Điện Diêm Vương, Thiện Ác, Hộ Pháp và Kim Cương được sơn vàng rực rỡ.
Tổ đường nằm phía sau chánh điện, nơi thờ các vị trụ trì và di ảnh của ông Bùi Công, người sáng lập chùa cùng với dòng họ Bùi. Phía Đông của chánh điện có 4 ngôi mộ tháp cổ kính, trong đó có tháp bảo đồng của tổ khai sơn Hồng Hiếu và các vị trụ trì đã quá cố.
Kiến trúc mái chùa thể hiện phong cách thời Lý-Trần, với mái lợp ngói âm dương truyền thống. Chùa Phước Lâm là một ví dụ điển hình cho việc khôi phục hình ảnh kiến trúc cổ Việt Nam, đặc biệt là trong thời kỳ nhà Lý và Trần.
Được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia vào ngày 28/12/2001, chùa Phước Lâm không chỉ là một biểu tượng văn hóa Phật giáo của vùng Nam Bộ, mà còn chứa đựng nhiều giá trị văn hóa và nghệ thuật độc đáo của khu vực này.
Khu di tích Bình Thành
Khu di tích Bình Thành, nằm trong huyện Đức Huệ, tỉnh Long An, từng là vị trí chiến lược của Căn cứ Bình Thành, trung tâm quan trọng của Tỉnh ủy Chợ Lớn và Khu 7 trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Nơi đây còn được gọi là “Quân khu Đông Thành”, là điểm tựa cho Tỉnh ủy trong việc lãnh đạo phong trào cách mạng cho đến khi giành chiến thắng cuối cùng.
Nhiều dấu tích và địa danh tại Bình Thành vẫn còn ghi lại sự kiên cường trong cuộc đấu tranh của Đảng bộ và quân dân Long An qua hai giai đoạn kháng chiến. Căn cứ Bình Thành đã được công nhận là Di tích Lịch sử cấp Quốc gia vào năm 1998, khẳng định giá trị di sản quý báu của cuộc kháng chiến chống Pháp.
Khu di tích kiến trúc nhà cổ Thanh Phú Long
Khu di tích kiến trúc nhà cổ Thanh Phú Long nằm ở huyện Châu Thành, tỉnh Long An, là một trong những di tích lịch sử tiêu biểu của tỉnh, mang đậm dấu ấn văn hóa và lịch sử. Được xây dựng bởi dòng họ Nguyễn Hữu từ hơn một thế kỷ trước, khu di tích này phản ánh đặc trưng kiến trúc của những ngôi nhà thượng lưu miền Nam Việt Nam vào đầu thế kỷ XX.
Khu nhà cổ bao gồm ba ngôi nhà với cấu trúc đồng nhất, thể hiện sự tinh tế trong thiết kế, với kiểu dáng nhà rọi, tường gạch và mái ngói, cùng sân “thiên tỉnh” ở giữa được kết nối bởi nhà cầu. Sự kết hợp này không chỉ tạo nên vẻ đẹp hài hòa mà còn phản ánh cuộc sống hàng ngày của cư dân Nam Bộ, đồng thời là nơi lưu giữ nghệ thuật trang trí phong phú và độc đáo của miền Nam.
Nhà cổ Thanh Phú Long không chỉ là di sản kiến trúc nghệ thuật mà còn là bảo tàng của lịch sử và văn hóa. Với tuổi đời hơn 100 năm, nơi đây vẫn bảo tồn được nhiều hiện vật quý giá, từ điêu khắc gỗ đến những đồ vật mang giá trị lịch sử sâu sắc.
Với những giá trị văn hóa và lịch sử lâu dài, Khu di tích kiến trúc nhà cổ Thanh Phú Long đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia vào ngày 3/8/2007.
Di tích khảo cổ học Rạch Núi
Di tích khảo cổ học Rạch Núi tọa lạc tại Gò Núi Đất, với diện tích khoảng 1 ha, đường kính trung bình 100m và độ cao hơn 6m so với mặt đất tự nhiên. Nằm giữa đồng bằng, khu vực này được bao quanh bởi dòng rạch Núi và những cây cổ thụ hàng ngàn năm tuổi.
Di tích Rạch Núi được phát hiện lần đầu vào năm 1867 bởi sư Nguyễn Quới (còn gọi là thầy Rau), và việc khai quật đã diễn ra liên tục qua nhiều giai đoạn từ năm 1937 đến 2012. Nhiều nhà khảo cổ nổi tiếng trong và ngoài nước, cùng với các cơ quan nghiên cứu, đã tham gia vào các hoạt động khai thác giá trị lịch sử của khu vực này.
Khu di tích đã tiết lộ những đặc điểm độc đáo của văn hóa Đồng Nai, với niên đại ước tính khoảng 2.400 – 3.500 năm so với hiện tại. Điểm nổi bật của di tích là ngôi mộ của Mỹ Đức Hầu, một quan chức chính trị thời Kiến Hưng Quốc vào cuối thế kỷ XVIII. Sự hiện diện của cư dân bản địa tại đây để lại nhiều hiện vật quý giá, phản ánh sự phát triển của vùng đất này dưới triều đại nhà Nguyễn.
Với những giá trị văn hóa lịch sử quan trọng, di tích khảo cổ học Rạch Núi đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia vào ngày 11/6/1999.
Di tích lịch sử Ngã tư Đức Hòa
Ngã tư Đức Hòa nằm trong khu vực huyện Đức Hòa, tỉnh Long An, là nơi ghi lại một trang sử vẻ vang của dân tộc. Vào ngày 4/5/1930, khoảng 5.000 nông dân, dưới sự chỉ huy của Châu Văn Liêm và Võ Văn Tần, đã đứng lên đấu tranh chống lại chính sách sưu thuế nặng nề và sự đàn áp của thực dân Pháp. Cuộc đấu tranh này đã dẫn đến cái chết của Châu Văn Liêm cùng nhiều người biểu tình khác.
Ngày 5/9/1989, Ngã tư Đức Hòa được công nhận là di tích lịch sử cấp Quốc gia. Từ đó, công tác bảo tồn khu di tích này đã được triển khai mạnh mẽ. Nhiều công trình như tượng đài Võ Văn Tần cao 10m, khu công viên, hàng rào bảo vệ, và phù điêu tái hiện cuộc biểu tình đã được xây dựng để tưởng nhớ công lao của những người đã hy sinh cho mảnh đất này.
Khu di tích ở Long An không chỉ là điểm tham quan mà còn là nơi gợi nhớ những giá trị văn hóa và lịch sử của dân tộc. Những chuyến đi khám phá các khu di tích sẽ mang đến cho du khách kiến thức bổ ích và cơ hội tìm hiểu sâu hơn về cuộc sống của người dân nơi đây. Hãy để Long An trở thành một phần trong hành trình du lịch của bạn và cảm nhận vẻ đẹp của quá khứ cùng tinh thần kiên cường của dân tộc.
