Hải Phòng không chỉ là thành phố cảng sôi động mà còn là nơi lưu giữ nhiều khu di tích lịch sử quý giá. Những di tích này không chỉ phản ánh bề dày văn hóa mà còn kể lại những câu chuyện về quá khứ hào hùng của vùng đất này. Khám phá các khu di tích lịch sử ở Hải Phòng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về di sản văn hóa độc đáo của thành phố.
Khu di tích lịch sử Hải Phòng Đình Bạch Đằng
Địa chỉ: Huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng, cách trung tâm thành phố khoảng 20km về phía Đông Bắc.
Đình Bạch Đằng, tọa lạc tại vùng đất Tràng Kênh – Bạch Đằng, đã được công nhận là Di tích lịch sử quốc gia với giá trị văn hóa và lịch sử sâu sắc, gắn liền với những sự kiện trọng đại của dân tộc.
Nơi đây từng chứng kiến ba trận thủy chiến lịch sử chống quân xâm lược, diễn ra trên dòng sông Bạch Đằng huyền thoại. Những trận chiến này do Đức Vương Ngô Quyền vào năm 938, Vua Lê Đại Hành vào năm 981 và Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn vào năm 1288 lãnh đạo, đã góp phần khẳng định sức mạnh và tinh thần yêu nước của dân tộc.
Đình Bạch Đằng không chỉ là một trong những di tích lịch sử ở Hải Phòng thu hút đông đảo du khách mà còn là một điểm đến linh thiêng. Các bức tượng lớn của ba vị anh hùng dân tộc, cao tới 8m, được đặt trang trọng trong khuôn viên đình, tạo nên không gian trang nghiêm và thu hút sự chú ý của mọi du khách ghé thăm.
Bên cạnh đình Bạch Đằng, khu di tích còn có nhiều đền thờ nổi tiếng khác, mỗi nơi đều mang trong mình câu chuyện lịch sử riêng, khiến cho chuyến thăm quan trở nên phong phú và đầy ý nghĩa.
Di tích từ Lương Xâm
Khu di tích Từ Lương Xâm tọa lạc tại Làng Lương Xâm, phường Nam Hải, quận Hải An, thành phố Hải Phòng. Đây không chỉ là một trong ba “Linh Từ” nổi tiếng của quận Hải An mà còn được xem như một phần của nhóm “Tứ Linh Từ” khi xét theo lịch sử cổ huyện An Dương. Với vị trí chiến lược và ý nghĩa văn hóa sâu sắc, Từ Lương Xâm đã trở thành một biểu tượng quan trọng trong lòng người dân địa phương.
Được biết đến với tên gọi “Từ Cả”, di tích Từ Lương Xâm thờ phụng Ngô Quyền, một trong những anh hùng dân tộc vĩ đại, người đã lãnh đạo quân dân trong trận chiến quyết định trên sông Bạch Đằng vào năm 938. Nơi đây không chỉ là một điểm thờ phụng mà còn là nơi ghi nhớ những chiến công oanh liệt của dân tộc, góp phần khẳng định chủ quyền đất nước.
Khi đến với Làng Lương Xâm, du khách không chỉ có cơ hội chiêm ngưỡng 25 đạo sắc chính cùng hơn 20 sắc phong dành cho vua Ngô Quyền mà còn được khám phá những di tích có niên đại từ năm 1522 đến năm 1924. Trong số đó, ba chiếc cọc được đóng tại sông Bạch Đằng được coi là một trong những minh chứng rõ nét nhất cho lịch sử oai hùng của dân tộc Việt Nam.
Những hiện vật này không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn phản ánh tinh thần kiên cường và ý chí bất khuất của người Việt qua các thời kỳ. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích này không chỉ giúp gìn giữ di sản văn hóa mà còn là nguồn cảm hứng cho thế hệ mai sau.
Khu di tích Núi Voi
Khu di tích Núi Voi trải dài qua ba xã Trường Thành, An Tiến và An Thắng, thuộc huyện An Lão, cách trung tâm thành phố Hải Phòng khoảng một khoảng xa. Đây là một trong những danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử nổi tiếng của Hải Phòng, được công nhận là một trong những di tích lịch sử quan trọng nhất của thành phố cảng.
Di tích Núi Voi có nhiều phong cảnh tuyệt đẹp cùng với những hang động hoang sơ kỳ vĩ. Trên Núi Voi, du khách sẽ được khám phá hàng loạt hang động đẹp mắt như hang Họng Voi, hang Chiêng, hang Cá Chép, hang Bể, động Nam Tào và động Bắc Đẩu… Mỗi hang đều mang trong mình vẻ đẹp và sự bí ẩn riêng, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt vời tại khu vực này.
Tuy nhiên, điều đặc biệt làm nên sức hút của di tích Núi Voi không chỉ nằm ở vẻ đẹp thiên nhiên, mà còn ở giá trị văn hóa và lịch sử hào hùng của dân tộc. Sự hòa quyện giữa cảnh quan thiên nhiên và những giá trị văn hóa lịch sử đã khiến Núi Voi trở thành một điểm đến mà du khách không thể bỏ qua khi đặt chân đến Hải Phòng.
Di tích lịch sử Tràng Kênh
Di tích lịch sử Tràng Kênh tọa lạc tại xã Minh Đức, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng, là một trong những địa điểm nổi bật phản ánh vẻ đẹp văn hóa và lịch sử phong phú của Việt Nam. Khu di tích bao gồm ba ngôi đền và một ngôi chùa, được xây dựng theo truyền thống Phật giáo Trúc Lâm Tam Tổ.
Những công trình này không chỉ thể hiện đậm nét văn hóa tâm linh của người Việt mà còn là những tài sản quý giá của thành phố Hải Phòng, thu hút nhiều du khách và người dân địa phương.
Khi đặt chân đến di tích Tràng Kênh, du khách sẽ được trải nghiệm những dấu ấn lịch sử đặc biệt qua các điểm đến nổi bật như đền thờ vua Lê Đại Hành, đền thờ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, đền thờ vua Ngô Quyền và ngôi chùa Tràng Kênh Trúc Lâm. Mỗi ngôi đền và chùa đều mang trong mình những câu chuyện lịch sử và truyền thuyết độc đáo, khắc họa rõ nét những chiến công vĩ đại của các anh hùng dân tộc.
Ngoài ra, các bức tượng được mạ vàng tại đây không chỉ được chạm khắc tinh xảo mà còn tỏa ra vẻ linh thiêng và uy nghiêm. Du khách sẽ cảm nhận được không khí trang trọng và thiêng liêng khi bước vào khuôn viên của di tích, nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa, lịch sử quý báu. Tràng Kênh không chỉ là điểm đến tham quan mà còn là nơi để tìm hiểu và tri ân những người đã góp phần làm nên lịch sử hào hùng của dân tộc.
Khu tưởng niệm Vương Triều Nhà Mạc
Khu tưởng niệm Vương triều nhà Mạc tọa lạc tại thôn Cổ Trai, xã Ngũ Đoan, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng. Với diện tích lên tới 2,5 ha, đây là nơi thờ phụng năm vị vua của triều đại Mạc, những người đã đặt đô tại Thăng Long từ năm 1527 đến 1592.
Các công trình trong khu di tích được xây dựng rất công phu, mang kiến trúc tinh xảo và chứa đựng nhiều hiện vật cổ quý giá. Những vật phẩm này bao gồm các chiếc chiêng đồng chạm khắc hình ảnh hai con rồng uy nghi, chiếc bình thờ Một Cột, hình ảnh chim hạc, cùng chiếc đại hồng chung nặng 1.527 kg…
Điểm đặc biệt nhất tại khu tưởng niệm Vương triều nhà Mạc là chiếc Định Nam Đao, biểu tượng nổi bật của vua Mạc Đăng Dung, được sử dụng trong các trận chiến chống ngoại xâm. Được coi là đại đao lớn nhất Đông Nam Á, chiếc đao này có chiều dài 2,55 m và trọng lượng 25,6 kg, có niên đại hơn 500 năm. Đao được chế tác từ sắt rỗng, với cán dài 1,6 m và phần lưỡi dài 95 cm.
Khu tưởng niệm Vương triều nhà Mạc không chỉ là nơi gìn giữ những di sản văn hóa quý báu của dân tộc mà còn là điểm đến lý tưởng để du khách tìm hiểu về lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam qua các thời kỳ.
Di tích đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm
Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm, tọa lạc tại thôn Trung Am, xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo, thành phố Hải Phòng, là nơi thờ cúng Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, một trong những nhà triết học vĩ đại và nổi tiếng của Việt Nam, còn được biết đến với danh xưng Bạch Vân cư sĩ.
Điểm đặc sắc của khu di tích này chính là bức tượng Nguyễn Bỉnh Khiêm, được điêu khắc từ đá nguyên khối, với chiều cao 5,7m và trọng lượng khoảng 8,5 tấn. Bên cạnh tượng, có hai bức phù điêu được chế tác tinh xảo, mô tả sống động những giai đoạn quan trọng trong cuộc đời và sự nghiệp của ông.
Đền thờ Nguyễn Bỉnh Khiêm không chỉ là một địa điểm văn hóa quan trọng mà còn là biểu tượng thể hiện lòng tôn kính và tri ân đối với một trí thức xuất sắc của dân tộc. Vào ngày 23/12/2015, khu di tích này đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích quốc gia đặc biệt, khẳng định giá trị lịch sử và văn hóa của nơi đây trong lòng nhân dân.
Di tích đình Kim Sơn
Di tích đình Kim Sơn tọa lạc tại xã Tân Trào, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng, nổi bật với phong cách kiến trúc độc đáo từ thời kỳ Nguyễn. Đình không chỉ là nơi thờ cúng Nam Hải Đại Vương và Thiên quan Vũ Muối (thần Muối), mà còn thể hiện ước nguyện về một cuộc sống ấm no và hạnh phúc của người dân nơi đây.
Ngoài vai trò tôn nghiêm trong đời sống tâm linh, di tích đình Kim Sơn còn là minh chứng sống động cho cuộc kháng chiến và tinh thần yêu nước mãnh liệt của dân tộc Việt Nam. Tại đây, đình đã tổ chức nhiều cuộc mít tinh, biểu tình để kêu gọi quần chúng tham gia vào cuộc khởi nghĩa chống lại thực dân. Không chỉ dừng lại ở đó, đình còn là nơi diễn ra nhiều hoạt động chia sẻ, như việc đốt phá kho thóc để giúp đỡ dân nghèo trong thời kỳ khó khăn.
Với những đóng góp to lớn cho lịch sử và văn hóa dân tộc, di tích đình Kim Sơn đã được Nhà nước công nhận là di tích lịch sử cách mạng cấp quốc gia vào năm 1986, khẳng định vị trí và giá trị của nơi này trong lòng người dân.
Di tích chùa Dư Hàng
Nằm tại số 121 phố Dư Hàng, phường Hồ Nam, quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng, chùa Dư Hàng, còn được biết đến với tên gọi Phúc Lâm Tự, là một trong những di tích tâm linh nổi bật, ghi dấu ấn của thời kỳ Tiền Lê trong lịch sử Việt Nam.
Một trong những điểm đặc sắc của chùa Dư Hàng là gác chuông cao 3 tầng và tòa Phật điện có 7 gian, được xây dựng theo phong cách kiến trúc truyền thống của các ngôi đền, chùa cổ. Với mái đao cong vút và quả chuông đồng lớn mang chữ “Phúc Lâm tự chung,” tất cả tạo nên một tác phẩm kiến trúc vừa uy nghiêm vừa thanh thoát, thu hút sự chiêm ngưỡng của du khách.
Đặc biệt, chùa còn sở hữu nhiều hiện vật và bức tượng có giá trị lịch sử, tạo nên không khí linh thiêng và thanh tịnh. Ngoài ra, chùa Dư Hàng thường xuyên tổ chức các lễ hội và hoạt động tâm linh, thu hút đông đảo tín đồ và du khách đến tham dự.
Vào năm 1986, chùa Dư Hàng đã được Nhà nước công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia, khẳng định giá trị văn hóa, lịch sử và tôn giáo của nơi này trong lòng người dân Hải Phòng và du khách gần xa. Chùa không chỉ là nơi thờ phụng mà còn là biểu tượng của tâm linh và văn hóa dân tộc, xứng đáng là điểm đến không thể bỏ lỡ khi đến với Hải Phòng.
Khu di tích chùa Đỏ
Chùa Đỏ, hay còn gọi là Linh Độ Tự, tọa lạc tại Đường Lê Lai, quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng, là một ngôi chùa nổi bật với các yếu tố tâm linh đặc sắc. Với tên gọi Linh Độ, ngôi chùa mang trong mình ý nghĩa sâu sắc, thể hiện ước nguyện cầu siêu cho những linh hồn lạc lối, bất hạnh đang trôi dạt bên bờ sông.
Chùa Đỏ không chỉ đơn thuần là nơi thờ cúng mà còn được coi là một trong những ngôi chùa linh thiêng nhất ở Hải Phòng, được người dân địa phương tôn kính và đặt niềm tin vào. Đây là một điểm đến tâm linh không thể thiếu trong hành trình tìm kiếm sự bình yên và thanh tịnh của du khách.
Điểm đặc biệt của chùa Đỏ là hệ thống kiến trúc được thiết kế theo phong cách cổ xưa, mang đến cảm giác thiêng liêng và uy nghi. Với cấu trúc diêm chồng đấu gồm 3 tầng và 20 mái, chiều cao lên tới 26m, chùa Đỏ sở hữu một kiến trúc độc đáo và khác biệt, điều này khiến nó trở thành một trong những ngôi chùa đặc sắc nhất trong lịch sử kiến trúc chùa chiền Việt Nam. Mỗi chi tiết tại đây đều toát lên vẻ đẹp nghệ thuật và ý nghĩa tâm linh, thu hút đông đảo tín đồ và du khách ghé thăm.
Di tích chùa Mõ
Chùa Mõ, nằm tại xã Ngũ Phúc, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng, là một di tích lịch sử văn hóa quan trọng, nơi thờ phụng Quỳnh Trân công chúa, con gái của vua Trần Thánh Tông. Người phụ nữ tài ba này đã có công lớn trong việc khai hoang và lập ấp cho vùng đất này, quyết định chọn nơi đây để xây dựng am và khuyến khích cư dân đến định cư, chung tay phát triển quê hương.
Chùa Mõ nổi bật với kiến trúc cổ kính, mang lại không khí yên bình và thanh tịnh cho du khách. Một trong những điểm nhấn của chùa là cây gạo cổ thụ, với tuổi thọ hơn 720 năm, được công nhận là di sản quý giá của Việt Nam.
Với giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt, vào năm 1991, chùa Mõ đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là một trong những di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Nơi đây không chỉ là một địa điểm thờ cúng mà còn là biểu tượng cho truyền thống văn hóa và lịch sử của dân tộc.
Di tích đền Bà Bế
Đền Bà Bế, tọa lạc tại Núi Độc, phường Ngọc Hải, quận Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng, là một di tích lịch sử có ý nghĩa đặc biệt, nơi từng được vua Tự Đức ghé thăm và trao tặng danh hiệu cao quý “Đông Nhạc Đế Bà – Trịnh chúa phu nhân”.
Với vị trí đắc địa, đền được xây dựng với lưng tựa vào núi và mặt tiền hướng ra biển, tạo nên một khung cảnh hài hòa giữa thiên nhiên và con người. Kiến trúc của đền mang vẻ giản dị, mộc mạc nhưng vẫn thể hiện được sự thanh nhã, trang trọng; điều này càng tôn vinh thêm vẻ đẹp của cảnh quan núi rừng hùng vĩ và biển cả bao la xung quanh.
Đặc biệt, một trong những điểm thu hút du khách đến với đền là hang Giải Oan. Theo truyền thuyết, những ai mang trong lòng nỗi uất ức có thể đến đây để trút bầu tâm sự, và hang sẽ giúp họ giải tỏa mọi nỗi oan ức, mang lại sự thanh thản trong tâm hồn.
Di tích đình Kiến Bái
Đình Kiến Bái, tọa lạc tại xã Kiền Bái, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng, là ngôi đền thờ hai vị thần nổi tiếng trong tín ngưỡng dân gian là Cảm ứng thượng đẳng thần và Lôi Công Uy Diệu thượng đẳng thần. Người dân địa phương tin rằng hai vị thần này đã giúp vua Trần trong các cuộc kháng chiến chống lại quân Nguyên, đồng thời mang lại hòa bình và thịnh vượng cho cộng đồng nơi đây.
Kiến trúc của đình thể hiện sự tinh tế với những nét chạm khắc tinh xảo, phản ánh rõ rệt phong cách kiến trúc thời Lê với hình dáng chữ Đinh. Các họa tiết trên bức tường được trang trí với hình ảnh rồng, phượng, và hoa lá, tạo nên bức tranh sinh động về cuộc sống thường nhật.
Hàng năm, từ ngày 10 đến ngày 13 tháng Giêng Âm lịch, đình Kiến Bái tổ chức các lễ hội truyền thống. Người dân tham gia vào nhiều hoạt động phong phú như thi hát đúm, nấu bánh chưng và cướp cây bông.
Người chiến thắng trong cuộc cướp cây bông được xem là được các vị thần ban phước, nhận được sự kính trọng từ cộng đồng. Nếu người thắng cuộc là một cặp nam nữ chưa kết hôn, cả làng sẽ cầu chúc cho họ sẽ thành đôi trong tương lai. Lễ hội này không chỉ mang giá trị tín ngưỡng mà còn góp phần gắn kết và gìn giữ truyền thống văn hóa của cư dân nơi đây.
Di tích đình Vĩnh Khê
Di tích đình Vĩnh Khê tọa lạc tại làng Vĩnh Khê, xã An Đồng, huyện An Dương, nằm ở vùng ngoại ô thành phố Hải Phòng. Đây là nơi thờ cúng ba vị phúc thần nổi tiếng: Vũ Giao, Vũ Trọng và Phạm Tử Nghi, những nhân vật được người dân địa phương tôn kính vì lòng dũng cảm, tài năng và những đóng góp lớn lao cho đất nước.
Hằng năm, vào ngày mồng 7 tháng Giêng, đình Vĩnh Khê tổ chức lễ hội để kỷ niệm ngày sinh của hai vị thành hoàng họ Vũ. Sự kiện này thu hút đông đảo vận động viên vật nổi tiếng từ các vùng như Vĩnh Bảo, Tiên Lãng, tham gia các cuộc thi đấu vật. Những lễ hội diễn ra tại di tích Đình Vĩnh Khê không chỉ là dịp để tưởng nhớ mà còn là cơ hội để tôn vinh và gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống của địa phương.
Di tích chùa Hang
Di tích lịch sử chùa Hang Hải Phòng tọa lạc tại phường Vạn Sơn, trong thị xã Đồ Sơn, thành phố Hải Phòng, là một biểu tượng văn hóa và lịch sử đặc trưng của người dân địa phương. Như tên gọi, chùa Hang được xây dựng trong một hang đá tự nhiên, với chiều cao 3,5m và chiều rộng 7m. Bên trong, hang có hình dạng như một lối đi dốc, kéo dài khoảng 25m vào sâu trong núi, với không gian nội thất có chiều cao 1,2m và chiều rộng 1,3m.
Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ vào năm 1967, để bảo vệ tài liệu, tiểu đoàn công binh đã mở rộng miệng hang thêm khoảng 8m. Tuy nhiên, chiến tranh đã để lại nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng lên các công trình kiến trúc bên trong chùa. Bề mặt bệ thờ đá và những bài thơ khắc trên tường đá đã bị hư hại, làm mất đi phần nào vẻ đẹp cổ kính của ngôi chùa.
Mặc dù hiện nay di tích chùa Hang không còn giữ được nét đẹp tự nhiên như thuở ban đầu, nhưng chùa vẫn mang trong mình vẻ uy nghi và trang trọng của cửa phật, tiếp tục là nơi thu hút sự kính trọng của nhiều tín đồ và du khách.
Khám phá các khu di tích lịch sử ở Hải Phòng mang lại cho du khách những trải nghiệm văn hóa phong phú và cơ hội tìm hiểu về lịch sử địa phương. Hãy dành thời gian ghé thăm những địa điểm này để cảm nhận vẻ đẹp và ý nghĩa của chúng, góp phần gìn giữ di sản văn hóa của dân tộc.
