Chế độ cộng sản nguyên thuỷ là gì?

Chế độ cộng sản nguyên thuỷ là gì? 

Chế độ cộng sản nguyên thủy là hình thái kinh tế – xã hội đầu tiên của xã hội loài người. Trong chế độ này, không tồn tại giai cấp và nhà nước. Xã hội cộng sản nguyên thủy không có chiếm hữu tư nhân, không có người bóc lột và không có bộ máy chính quyền dưới bất cứ hình thức nào. Tế bào cơ sở của xã hội cộng sản nguyên thủy không phải là gia đình mà là thị tộc.

Đặc điểm của xã hội cộng sản nguyên thủy

Trong một xã hội cộng sản nguyên thủy, tất cả những người không bị tàn tật đều  tham gia vào việc tìm kiếm thức ăn, và mọi người chia sẻ những gì được sản xuất thông qua săn bắt và hái lượm. Trong xã hội này sẽ không tồn tại tài sản riêng tư hoặc sự phân biệt giữa tài sản cá nhân như quần áo và các đồ dùng cá nhân tương tự bởi xã hội nguyên thủy không tạo ra thặng dư. Mọi sản phẩm được sản xuất nhanh chóng được tiêu thụ. Các tài sản tồn tại trong xã hội này (công cụ, nhà cửa) thường được tổ chức và sở hữu chung và không có sự hiện diện của nhà nước.

Sự thuần hóa động và thực vật sau cuộc cách mạng đồ đá mới thông qua việc nuôi dưỡng gia súc và phát triển nông nghiệp được coi là bước ngoặt từ chủ nghĩa cộng sản nguyên thủy đến xã hội phân lớp khi nó sau đó dẫn đến việc tạo ra quyền sở hữu tư nhân và chế độ nô lệ, với mức độ bất bình đẳng mà chúng yêu cầu.

Hơn nữa, sự chuyên biệt giữa các phần của dân cư trong các hoạt động khác nhau như sản xuất, văn hóa, triết học và khoa học, được cho là đã góp phần vào sự phát triển của các tầng lớp xã hội. 

Sự tan rã của chế độ cộng sản nguyên thủy

Sự tan rã của chế độ cộng sản nguyên thủy là một quá trình lịch sử lâu dài, được quyết định bởi nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do sự phát triển của lực lượng sản xuất.

Khi lực lượng sản xuất phát triển, công cụ sản xuất ngày càng được cải tiến, năng suất lao động ngày càng tăng cao, dẫn đến sự tích lũy của cải trong tay một số người trong cộng đồng. Sự phân hóa giàu nghèo bắt đầu xuất hiện, làm nảy sinh mâu thuẫn giữa những người giàu và người nghèo. Mâu thuẫn này ngày càng gay gắt, cuối cùng dẫn đến sự tan rã của chế độ cộng sản nguyên thủy và hình thành xã hội có giai cấp.

Cụ thể, sự tan rã của chế độ cộng sản nguyên thủy được thể hiện qua các giai đoạn sau:

• Giai đoạn đầu: Sự phân hóa giàu nghèo bắt đầu xuất hiện, nhưng vẫn chưa rõ rệt. Mọi người trong cộng đồng vẫn còn có ý thức bình đẳng, chung tay lao động và hưởng thụ sản phẩm lao động một cách công bằng.
• Giai đoạn giữa: Sự phân hóa giàu nghèo ngày càng rõ rệt. Những người giàu có nhiều của cải, nắm giữ quyền lực trong cộng đồng. Những người nghèo ngày càng bị áp bức, bóc lột.
• Giai đoạn cuối: Mâu thuẫn giữa những người giàu và người nghèo trở nên gay gắt, dẫn đến xung đột, chiến tranh giữa các bộ lạc. Cuối cùng, chế độ cộng sản nguyên thủy tan rã, thay thế bằng xã hội có giai cấp và xuất hiện chế độ nhà nước.

Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân khác dẫn đến sự tan rã của chế độ cộng sản nguyên thủy, bao gồm:

• Sự phân công lao động: Sự phân công lao động theo giới đã dẫn đến sự phân biệt về vai trò, quyền lợi giữa nam giới và phụ nữ. Nam giới có vai trò quan trọng hơn trong việc sản xuất ra của cải, do đó họ có xu hướng tích lũy của cải nhiều hơn.
• Sự xuất hiện chế độ tư hữu và xã hội có giai cấp: Sự phát triển sản xuất dẫn đến tích lũy của cải trong tay một số cá nhân hoặc gia đình, thường là các gia đình tộc trưởng, tù trưởng, hoặc lãnh đạo quân sự. Họ lợi dụng vị trí để chiếm phần lớn sản phẩm xã hội và tăng khẩu phần của họ, trở nên giàu hơn. Xã hội thị tộc chia thành tầng lớp giàu và nghèo, với tầng lớp quý tộc chiếm độc quyền nhiều tài sản và ruộng đất, trong khi những người nghèo khó bị bóc lột và áp bức. Vì có đủ thực phẩm dư thừa nên những tù binh bắt được trong xung đột không bị giết mà được giữ lại để làm lao động cho thị tộc. Dần dần, một số người đã tận dụng vị trí và uy tín cá nhân để bắt tù binh phục vụ cho họ riêng. Những tù binh này đã trở thành nô lệ trong các gia đình quý tộc và quan chức.