Carthage cổ đại là một thành bang Phoenician cổ đại nằm ở phía bắc cộng hòa Hồi giáo Tunisia ngày nay. Nó được thành lập vào năm 814 TCN bởi những người Phoenician từ Tyre, một thành phố trên bờ biển Liban.
Lịch sử ra đời
Carthage là một nền văn minh cổ đại ở khu vực Địa Trung Hải, tồn tại từ năm 814 đến 146 TCN. Nền văn minh Carthage được đặt tên theo tên Thủ đô là Thành Carthage của người Carthaginian.
Tiền thân của Carthage là một thành bang của người Phoenician tự ly khai và độc lập vào năm 814 TCN. Nữ hoàng Alissar của người Phoenician sau khi bị người em trai là Pygmalion đảo chính đã phải tới vùng lãnh địa ở Bắc Phi, lập nên Thành Carthage và sau đó tập hợp hơn 300 thành phố khác của người Phoenician tại khu vực Tây Địa Trung Hải để thành lập nên vương quốc của riêng mình. Thành Carthage đã phát triển rực rỡ và sau đó trở thành một “thành đô tỏa sáng” trong khu vực.
Đặc điểm kinh tế
Nền kinh tế của Carthage cổ đại dựa trên ba trụ cột chính là thương nghiệp, nông nghiệp và thủ công nghiệp.
Thương nghiệp là ngành kinh tế chủ chốt của Carthage. Người Carthage là những thương nhân và thủy thủ sành sỏi, họ đã phát triển một mạng lưới thương mại rộng lớn bao gồm Bắc Phi, Tây Ban Nha, các hòn đảo Địa Trung Hải và các khu vực khác ở châu Âu và châu Á. Các mặt hàng được buôn bán bao gồm nông sản, kim loại, dầu ô liu, đồ gốm, đồ trang sức và nô lệ.
Nhờ mạng lưới thương mại rộng lớn và phát triển, Carthage đã trở thành một cường quốc kinh tế ở Địa Trung Hải. Thành phố này đã đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế và văn hóa của khu vực.
Nông nghiệp cũng là một ngành kinh tế quan trọng của Carthage. Người Carthage đã phát triển một nền nông nghiệp khá phát triển thời bấy giờ. Họ đã sử dụng những công cụ bằng sắt, có cơ cấu mùa vụ nông nghiệp khá hợp lý và áp dụng các kỹ thuật canh tác tiên tiến.
Các loại cây trồng chính của Carthage bao gồm lúa mì, lúa mạch, ô liu, nho và các loại rau củ quả. Nông nghiệp đã cung cấp lương thực và thực phẩm cho người dân Carthage, cũng như nguyên liệu thô cho các ngành thủ công nghiệp.
Thủ công nghiệp cũng phát triển mạnh mẽ ở Carthage. Các ngành thủ công nghiệp chính bao gồm dệt, làm len, bông, trầm hương và làm đồ kim hoàn.
Các sản phẩm thủ công nghiệp của Carthage được đánh giá cao về chất lượng và được xuất khẩu sang các khu vực khác ở Địa Trung Hải.
Đặc điểm tôn giáo
Tôn giáo của người Carthage có nhiều điểm tương đồng với tôn giáo của người Phoenician. Hai nền văn minh này đều có nguồn gốc chung, và đều chịu ảnh hưởng của văn hóa Trung Đông cổ đại.
Baal Hammon và Tanit là hai vị thần tối cao của người Carthage. Baal Hammon là vị thần của bầu trời, đất đai và sự sinh sản. Tanit là vị nữ thần của mặt trăng, tình yêu và chiến tranh.
Ngoài ra, người Carthage cũng thờ cúng các vị thần khác, bao gồm:
- Eshmun: Vị thần của y học và sự chữa lành.
- Astarte: Vị nữ thần của tình yêu, sắc đẹp và chiến tranh.
- Melqart: Vị thần của thành phố Tyre, là vị thần của thương mại, du lịch và thủy thủ.
Các công trình tôn giáo của người Carthage cũng tương đồng với người Phoenician và Hy Lạp. Các đền thờ của người Carthage thường được xây dựng bằng đá và có hình chữ nhật. Các đền thờ thường được trang trí bằng các bức tượng và các tác phẩm điêu khắc.
Các nghi lễ thờ cúng của người Carthage cũng tương đồng với người Phoenician và Hy Lạp. Các nghi lễ thường được thực hiện ở các đền thờ, và thường bao gồm việc hiến tế động vật và thực vật.
Tôn giáo của người Carthage có ảnh hưởng sâu sắc đến nền văn hóa và xã hội của thành phố. Nó đã giúp định hình các giá trị và niềm tin của người dân Carthage, và đã góp phần vào sự phát triển của thành phố.
Đặc điểm quân sự
Quân đội Carthage cổ đại là một trong những đội quân mạnh nhất trong thời cổ đại. Nó được chia thành ba nhánh chính: bộ binh, kỵ binh và hải quân.
Bộ binh Carthage là lực lượng chủ lực của quân đội. Nó được trang bị tốt và được huấn luyện bài bản. Bộ binh Carthage bao gồm các loại binh sĩ khác nhau, bao gồm:
- Hoplite: Bộ binh nặng được trang bị áo giáp nặng, khiên và giáo.
- Psiloi: Bộ binh nhẹ được trang bị nhẹ và sử dụng cung tên, giáo hoặc khiên nhỏ.
- Thần kỵ: Bộ binh được trang bị giáp nhẹ và sử dụng gươm ngắn, giáo hoặc khiên nhỏ.
Kỵ binh Carthage là một lực lượng nhỏ nhưng tinh nhuệ. Nó được trang bị tốt và được huấn luyện bài bản. Kỵ binh Carthage bao gồm các loại binh sĩ khác nhau, bao gồm:
- Cavaleri: Kỵ binh nặng được trang bị áo giáp nặng, khiên và giáo.
- Lancier: Kỵ binh nhẹ được trang bị nhẹ và sử dụng giáo dài.
Hải quân Carthage là một lực lượng hùng mạnh. Nó được trang bị tốt và được huấn luyện bài bản. Hải quân Carthage bao gồm các loại tàu khác nhau, bao gồm:
- Trireme: Tàu chiến ba hàng chèo.
- Quadrireme: Tàu chiến bốn hàng chèo.
- Quinquereme: Tàu chiến năm hàng chèo.
Quân đội Carthage đã giành được nhiều chiến thắng quan trọng trong lịch sử, bao gồm việc đánh bại người La Mã trong Chiến tranh Punic lần thứ nhất. Tuy nhiên, quân đội Carthage cuối cùng đã bị đánh bại bởi người La Mã trong Chiến tranh Punic lần thứ ba, và thành phố Carthage bị phá hủy vào năm 146 TCN.
Các chiến thuật quân sự Carthage
Quân đội Carthage sử dụng nhiều chiến thuật quân sự khác nhau, bao gồm:
- Tập kích bất ngờ: Quân đội Carthage thường sử dụng các cuộc tập kích bất ngờ để đánh bại kẻ thù.
- Khiêu khích đối phương: Quân đội Carthage thường sử dụng các cuộc khiêu khích đối phương để dụ kẻ thù vào trận địa bất lợi.
- Sử dụng voi chiến: Quân đội Carthage sử dụng voi chiến để gây sức ép và hỗ trợ bộ binh.
Quân đội Carthage là một lực lượng mạnh mẽ và hiệu quả. Nó đã góp phần vào sự thành công của Carthage như một cường quốc thương mại và quân sự ở Địa Trung Hải.
Carthage cổ đại bị diệt vong
Carthage cổ đại bị diệt vong vào năm 146 TCN sau ba cuộc chiến tranh Punic với Cộng hòa La Mã. Cuộc chiến tranh Punic lần thứ ba là cuộc chiến tranh lâu dài và tàn khốc nhất trong ba cuộc chiến tranh. Người La Mã cuối cùng đã đánh bại người Carthage và chiếm được thành phố Carthage.
Sau khi chiếm được thành phố, người La Mã đã phá hủy nó hoàn toàn. Họ đã đốt cháy các công trình, phá hủy các đền thờ và giết hại nhiều người Carthage. Đây là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Địa Trung Hải, đánh dấu sự kết thúc của một thời kỳ và sự trỗi dậy của Đế chế La Mã.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự diệt vong của Carthage. Một trong những nguyên nhân chính là sự cạnh tranh với Cộng hòa La Mã. Carthage và La Mã đều là những cường quốc thương mại và quân sự ở Địa Trung Hải, và họ đã tranh giành quyền thống trị khu vực.
Một nguyên nhân khác dẫn đến sự diệt vong của Carthage là sự chia rẽ nội bộ. Carthage là một thành bang, và nó không có một hệ thống chính phủ mạnh mẽ. Điều này đã dẫn đến sự bất ổn chính trị và quân sự, khiến thành phố dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công của người La Mã.
Cuối cùng, Carthage cũng bị ảnh hưởng bởi những thay đổi trong thế giới Địa Trung Hải. Đế chế Macedonia đã sụp đổ vào năm 146 TCN, và điều này đã tạo ra một khoảng trống quyền lực ở khu vực. Người La Mã đã lợi dụng khoảng trống này để mở rộng lãnh thổ của họ và xâm chiếm Carthage.
