Lịch sử nước Đức: Từ thời kỳ bộ lạc đến cường quốc châu Âu

Chào mừng các bạn đến với yeulichsu.edu.vn, nơi chúng ta cùng khám phá lịch sử phong phú của nước Đức. Từ những ngày đầu với các bộ lạc Germanic đến thời điểm hiện đại, lịch sử Đức đã định hình không chỉ châu Âu mà còn cả thế giới. Hãy cùng chúng tôi điểm qua các giai đoạn chính của lịch sử nước Đức trong bài viết này.

Dòng thời gian lịch sử nước Đức

Lịch sử Đức là một bức tranh đa sắc, phản ánh sự phức tạp trong văn hóa, chính trị và đổi mới. Khởi nguồn từ các bộ tộc thời cổ, Đức đã trở thành một điểm neo quan trọng trong việc hình thành địa chính trị châu Âu. Quốc gia này đã chứng kiến nhiều biến động qua các kỷ nguyên, để lại dấu ấn sâu đậm trên toàn cầu.

Quá trình lịch sử của Đức bao gồm sự ra đời của Đế chế La Mã Thần thánh, sự bùng nổ văn hóa trong thời kỳ Khai sáng, những nỗ lực thống nhất dưới thời Bismarck, sự tàn khốc của Thế chiến thứ hai và cuối cùng là sự chia rẽ và thống nhất lại của đất nước.

Trong chặng đường dài phát triển, Đức không chỉ là cái nôi của nghệ thuật, triết học, và khoa học mà còn phải đối mặt với những thử thách đã kiểm nghiệm bản lĩnh và tính cách quốc gia này. Sự phát triển không ngừng của Đức vẫn tiếp tục là một yếu tố chủ chốt định hình vị thế của họ trên bản đồ thế giới.

Thời kỳ khởi nguyên của nước Đức 

Vương quốc Đông Frank (Thế kỷ 9)

Trong thế kỷ thứ 9, khu vực mà ngày nay chúng ta gọi là Đức đã từng là quê hương của nhiều bộ lạc và vương quốc. Trong số đó, Vương quốc Đông Frank dưới sự lãnh đạo của triều đại Carolingian đã dần trở thành một cường quốc chính trị trong khu vực. Vương quốc này không những vững mạnh mà còn tiến hóa, cuối cùng phát triển thành Đế chế La Mã Thần thánh. Đế chế này bao gồm lãnh thổ hiện đại của Đức và Áo, cũng như nhiều vùng lân cận.

Sự ra đời của cải cách Tin Lành (Năm 1517)

Vào năm 1517, Martin Luther, một nhà thần học Đức, đã công bố “Chín mươi lăm luận đề” của mình, mở ra cuộc chỉ trích gay gắt đối với một số hành động của Giáo hội Công giáo, đặc biệt là vấn đề bán ân xá.

Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự khởi đầu của cuộc Cải cách Tin lành mà còn là một bước ngoặt lớn dẫn đến sự phân chia của Giáo hội Công giáo và hình thành các giáo phái Tin lành khác biệt. Các tư tưởng cải cách của Luther đã gây ra những ảnh hưởng sâu rộng đến văn hóa, chính trị và xã hội tại Đức, khởi xướng một thời kỳ đầy biến động trong lịch sử tôn giáo và chính trị của khu vực.

Các sự kiện trong lịch sử hiện đại

Chiến tranh Ba Mươi Năm (1618-1648)

Chiến tranh Ba mươi năm, diễn ra từ năm 1618 đến 1648, là một trong những cuộc chiến khốc liệt nhất của châu Âu. Cuộc xung đột này khởi nguồn từ mâu thuẫn tôn giáo giữa các quốc gia theo Công giáo và Tin lành trong khuôn khổ Đế chế La Mã Thần thánh.

Tuy nhiên, cuộc chiến nhanh chóng biến chuyển thành một trận đấu tranh quyền lực và ảnh hưởng rộng lớn hơn, kéo theo hàng loạt liên minh phức tạp. Sự kết thúc của cuộc chiến được đánh dấu bởi Hòa ước Westphalia vào năm 1648, không chỉ chấm dứt cuộc xung đột mà còn mang lại những thay đổi sâu sắc về lãnh thổ và cấu trúc chính trị của châu Âu, đặc biệt là làm suy yếu quyền lực của Đế chế La Mã Thần thánh.

Sự ra đời của vương quốc Phổ (Năm 1701)

Trong năm 1701, Frederick I tuyên bố mình là vua của Phổ, qua đó chính thức thành lập Vương quốc Phổ. Động thái này không chỉ củng cố vị thế quyền lực của Phổ mà còn đánh dấu bước khởi đầu cho sự phát triển mạnh mẽ của quốc gia này.

Trải qua thời gian, Phổ đã dần trở thành một cường quốc chính trị và quân sự ở châu Âu. Vào cuối thế kỷ 19, vai trò chủ chốt của Phổ trong quá trình thống nhất Đức đã làm nổi bật tầm quan trọng lịch sử của nó trong khu vực và toàn cõi châu lục.

Thời đại khai sáng ở Đức (Cuối thế kỷ 18)

Vào cuối thế kỷ 18, Đức trở thành một trung tâm sôi động của phong trào Khai sáng, với sự đóng góp của các trí thức nổi tiếng như Immanuel Kant, Johann Wolfgang von Goethe và Friedrich Schiller. Các nhà tư tưởng này đã góp phần phát triển văn học, triết học và văn hóa Đức, đưa ra các lý thuyết nền tảng về lý trí, quyền tự do cá nhân và theo đuổi kiến thức.

Những ảnh hưởng của họ đã tạo ra những thay đổi lâu dài trong tư tưởng và xã hội Đức, khuyến khích sự phát triển của các nguyên tắc dân chủ và khoa học.

Thống nhất nước Đức dưới thời Bismarck (1871)

Otto von Bismarck, Thủ tướng Phổ, chính là kiến trúc sư chính đằng sau quá trình thống nhất Đức. Qua một loạt các chiến dịch quân sự và ngoại giao, trong đó Chiến tranh Pháp-Phổ (1870-1871) là điểm then chốt, Bismarck đã thành công trong việc hợp nhất các quốc gia Đức dưới sự lãnh đạo của Vua Phổ Wilhelm I.

Sự kiện này culminated vào việc thành lập Đế quốc Đức vào năm 1871, với Wilhelm I được tôn phong là Hoàng đế đầu tiên của Đức. Đây là một bước ngoặt quan trọng, không chỉ đánh dấu sự khởi đầu của một thời kỳ mới trong lịch sử Đức mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến cục diện quyền lực châu Âu.

Thời kỳ trước và trong thế chiến thứ hai

Sự trỗi dậy của Hitler và chế độ Đức quốc xã (1933)

Vào năm 1933, Adolf Hitler đã chính thức lên nắm quyền tại Đức, sau khi Đảng Quốc xã chiến thắng trong một loạt các cuộc bầu cử. Được bổ nhiệm làm Thủ tướng vào ngày 30 tháng 1, Hitler mau chóng thiết lập một nhà nước toàn trị, dần dần loại bỏ các thể chế dân chủ đã từng tồn tại trong Cộng hòa Weimar. Với Đạo luật Ủy quyền năm 1933, ông ta có quyền ban hành các luật mà không cần sự phê chuẩn của quốc hội, từ đó tăng cường quyền lực cá nhân và thúc đẩy tư tưởng Đức Quốc xã.

Chiến tranh thế giới thứ hai và thảm họa Holocaust (1939-1945)

Chiến tranh thế giới thứ hai, bắt đầu vào năm 1939 với cuộc xâm lược Ba Lan của Đức, đã khơi mào một chuỗi sự kiện dẫn đến đau khổ và hủy diệt trên toàn cầu. Trong suốt chiến tranh, Đức Quốc xã đã mở rộng quyền kiểm soát của mình trên phần lớn châu Âu. Một trong những tội ác đáng ghê tởm nhất mà chế độ này thực hiện là Holocaust, kế hoạch diệt chủng có tổ chức chống lại người Do Thái và các nhóm thiểu số khác.

Quá trình này bao gồm việc hàng triệu người bị đưa đến các trại tập trung và tiêu diệt, trong đó khoảng sáu triệu người Do Thái và hàng triệu người thuộc các nhóm dân tộc thiểu số khác đã bị sát hại. Các hành động tàn bạo này không chỉ gây ra nỗi kinh hoàng sâu sắc mà còn để lại hậu quả lâu dài về mặt nhân văn và đạo đức cho thế giới sau chiến tranh.

1945: Đức chia thành các vùng chiếm đóng

Khi thế chiến thứ hai dần đi đến hồi kết, quân Đồng minh, gồm Hoa Kỳ, Liên Xô, Anh và Pháp, đã chiếm giữ Đức. Đất nước này được chia thành bốn khu vực chiếm đóng, mỗi khu vực dưới sự quản lý của một trong các cường quốc Đồng minh. Phía Đông Đức, bao gồm cả thủ đô Berlin, nằm dưới quyền kiểm soát của Liên Xô. Các khu vực còn lại ở phía Tây được các nước Đồng minh phương Tây quản lý.

Sự phân chia này đã đánh dấu bước khởi đầu cho kỷ nguyên Chiến tranh Lạnh, một thời kỳ đặc trưng bởi sự đối đầu căng thẳng về ý thức hệ và địa chính trị giữa các nền dân chủ phương Tây và Liên Xô. Việc chia rẽ Đức và Berlin không chỉ phản ánh sự chia cắt địa lý mà còn trở thành biểu tượng của cuộc đối đầu ý thức hệ toàn cầu.

Từ chiến tranh lạnh đến thống nhất Đức

Sau Thế chiến thứ hai, nước Đức bị chia thành hai quốc gia riêng biệt do sự kiểm soát của hai khối quyền lực đối lập trong Chiến tranh Lạnh: Cộng hòa Liên bang Đức (Tây Đức) và Cộng hòa Dân chủ Đức (Đông Đức). Tây Đức phát triển dưới sự ảnh hưởng của phương Tây và chủ nghĩa tư bản, trong khi Đông Đức là một phần của khối cộng sản dưới sự hậu thuẫn của Liên Xô.

Bức tường Berlin, xây dựng vào năm 1961, không chỉ là một hàng rào bê tông chia cắt Đông và Tây Berlin về mặt vật lý mà còn trở thành biểu tượng của sự chia rẽ sâu sắc giữa hai thế giới của Chiến tranh Lạnh. Người dân ở Đông Đức bị hạn chế nghiêm ngặt về quyền tự do đi lại và liên lạc.

Đến cuối những năm 1980, chính sách cải cách chính trị từ Liên Xô cùng với sự tăng trưởng của phong trào đòi cải cách ở Đông Đức đã dẫn đến sự thay đổi quan hệ giữa hai nước Đức. Điểm nổi bật của quá trình này là sự sụp đổ của Bức tường Berlin vào ngày 9 tháng 11 năm 1989, một sự kiện đánh dấu bước ngoặt lịch sử.

Cuối cùng, vào ngày 3 tháng 10 năm 1990, Đông và Tây Đức đã tái thống nhất thành một quốc gia. Quá trình thống nhất này bao gồm các cuộc đàm phán phức tạp, đối mặt với thách thức kinh tế và việc hợp nhất hai hệ thống chính trị và xã hội khác biệt. Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự kết thúc của Chiến tranh Lạnh tại Đức mà còn mở ra một kỷ nguyên mới cho quốc gia này trong bối cảnh toàn cầu.

Thời kỳ hậu thống nhất

Nước Đức trong thế kỷ 21

Sau khi tái thống nhất, Đức đã nhanh chóng trở thành một trong những quốc gia chủ chốt trong Liên minh Châu Âu (EU). Với nền kinh tế mạnh mẽ, nền công nghiệp phát triển và sự ổn định chính trị, Đức đã trở thành một trung tâm quan trọng trong việc hình thành chính sách và ra quyết định của EU. Việc đồng euro trở thành tiền tệ chính thức của nhiều quốc gia thành viên đã làm tăng cường vị thế kinh tế của Đức trong khu vực.

Trong giai đoạn từ 2005 đến 2021, Thủ tướng Angela Merkel đã đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình các chính sách châu Âu và quốc tế. Đức đã đóng góp tích cực trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng tài chính châu Âu, với sự lãnh đạo quyết đoán của bà Merkel đóng vai trò chủ chốt trong quản lý các thách thức liên quan đến khu vực đồng euro và các vấn đề di cư.

Angela Merkel: Nữ Thủ tướng đầu tiên của Đức

Vào năm 2005, Angela Merkel, thuộc Liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo (CDU), đã trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Đức, mở ra một kỷ nguyên mới trong chính trường nước này, từng được thống trị bởi nam giới. Phong cách chính trị thực dụng và cẩn trọng của bà đã mang lại cho bà biệt danh “Mutti” (Mẹ), và đã giúp bà tạo dựng được uy tín rộng rãi cả trong và ngoài nước.

Trong nhiệm kỳ của mình, bà Merkel đã dẫn dắt Đức vượt qua nhiều khó khăn, từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đến cuộc khủng hoảng nợ châu Âu và vấn đề người tị nạn. Bà đã ủng hộ các chính sách thắt chặt chi tiêu để giúp ổn định đồng euro, đồng thời duy trì một lập trường điềm tĩnh trước các vấn đề như biến đổi khí hậu và ngoại giao quốc tế.

2015: Cuộc khủng hoảng người tị nạn

Năm 2015, Đức đối mặt với một trong những thách thức nhân đạo lớn nhất của thế kỷ khi hàng nghìn người tị nạn và di cư, chủ yếu từ các khu vực xung đột ở Trung Đông và Bắc Phi, đã tìm đến nước này để tìm kiếm sự an toàn.

Quyết định mở cửa biên giới của Thủ tướng Angela Merkel, mặc dù ban đầu được nhiều người đón nhận, đã nhanh chóng trở thành điểm nóng của các cuộc tranh luận sôi nổi về chính sách nhập cư, tích hợp xã hội và bản sắc quốc gia.

Cuộc khủng hoảng này không chỉ thử thách khả năng đoàn kết và lòng nhân ái của Đức mà còn nêu bật các vấn đề hội nhập, chỗ ở và quan điểm của công chúng, ảnh hưởng sâu rộng đến chính trị Đức và châu Âu.

2020: Tác động của đại dịch COVID-19

Vào cuối năm 2019, Đức cùng với phần lớn thế giới, phải đối mặt với sự bùng phát của đại dịch COVID-19. Đại dịch đã tạo ra những thách thức kinh tế và y tế to lớn, buộc chính phủ phải áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt như phong tỏa và giãn cách xã hội để kiểm soát sự lây lan của virus.

Đại dịch không chỉ làm nổi bật tầm quan trọng của hệ thống y tế và nghiên cứu khoa học tại Đức mà còn cho thấy sự mạnh mẽ của cơ sở hạ tầng chăm sóc sức khỏe và sự chú trọng đến nghiên cứu trong quản lý khủng hoảng. Tuy nhiên, đại dịch cũng gây ra những gián đoạn đáng kể về kinh tế, từ mất việc làm đến sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng của người dân.

Hy vọng bài tóm tắt lịch sử nước Đức trên yeulichsu.edu.vn đã cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về quá khứ và hiện tại của Đức. Lịch sử quốc gia này là bằng chứng của sự kiên cường và thích ứng với thời đại. Để khám phá thêm về lịch sử của các quốc gia khác, hãy tiếp tục theo dõi và đọc các bài viết mới trên trang của chúng tôi. Cảm ơn bạn đã theo dõi và hẹn gặp lại ở các bài viết tiếp theo!