Tóm tắt

30 năm hào hùng: Tóm tắt lịch sử Việt Nam từ 1945 đến 1975

Chào mừng bạn đến với yeulichsu.edu.vn, nơi chúng ta cùng nhau khám phá và hiểu sâu hơn về quá khứ hào hùng của dân tộc. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ đưa bạn trở về với một giai đoạn đầy biến động trong lịch sử Việt Nam, từ năm 1945 đến 1975. Đây là khoảng thời gian đánh dấu những thay đổi lớn, từ ngày độc lập 2 tháng 9 năm 1945 cho đến thời điểm thống nhất đất nước vào năm 1975.

Đây không chỉ là thời kỳ chiến tranh, mà còn là giai đoạn hình thành nên những quyết định chính trị và xã hội quan trọng, góp phần làm nên hình hài của Việt Nam ngày nay. Hãy cùng chúng tôi điểm qua những sự kiện then chốt đã tạo nên bước ngoặt lịch sử này.

Thập niên 1950 ở Việt Nam

Thập niên 1950 ở Việt Nam

Năm  1950

  • Tháng 1: Tháng 1: Cả Trung Quốc và Liên Xô đã chính thức công nhận Việt Nam Dân chủ Cộng hóa.
  • Tháng 2: Chính phủ Quốc gia Việt Nam nhận được sự công nhận từ Hoa Kỳ và Vương quốc Anh.
  • Ngày 8 tháng 5: Hoa Kỳ bắt đầu can thiệp vào Việt Nam với việc Tổng thống Harry Truman phê duyệt gói viện trợ quân sự trị giá 15 triệu đô-la cho Pháp. Các cố vấn quân sự Mỹ cùng với xe tăng, máy bay, pháo và nhiều trang thiết bị khác sẽ được gửi tới Việt Nam. Trong vòng bốn năm tiếp theo, Mỹ chi ra tổng cộng 3 tỷ đô-la để hỗ trợ nỗ lực chiến đấu của Pháp, và vào năm 1954, Hoa Kỳ đã cung cấp tới 80% trang thiết bị chiến tranh cho quân đội Pháp.
  • Từ 16 tháng 9 đến 17 tháng 10: Chiến dịch Biên giới diễn ra. Việt Minh phá vỡ sự cô lập của căn cứ tại Việt Bắc và mở rộng biên giới để thuận tiện trong việc nhận viện trợ từ Trung Quốc, đồng thời chuyển sang thế chủ động trong chiến đấu.
  • Ngày 22 tháng 12: Lần đầu tiên, bom napalm được sử dụng tại Việt Nam bởi quân đội để chống lại lực lượng Việt Minh tại Tiên Yên.

Năm 1953

  • Ngày 20 tháng 11: Quân đội Pháp khởi công xây dựng căn cứ quân sự tại Điện Biên Phủ.
  • Ngày 19 tháng 12: Chủ tịch Hồ Chí Minh chính thức phê duyệt và thông qua “Luật cải cách ruộng đất,” đánh dấu sự khởi đầu của chương trình cải cách ruộng đất quy mô lớn tại miền Bắc Việt Nam.

Năm 1954

  • Ngày 13 tháng 3: Cuộc chiến Điện Biên Phủ khởi tranh, đánh dấu sự bắt đầu của cuộc giao tranh gay gắt giữa quân Việt Minh và lực lượng Pháp.
  • Ngày 7 tháng 5: Quân đội Pháp bị đánh bại tại Điện Biên Phủ, với hơn 10.000 binh sĩ đầu hàng, làm suy yếu vị thế của Pháp trong các cuộc đàm phán hòa bình tại Genève.
  • Ngày 8 tháng 5: Hiệp định Genève được ký kết, phân chia Việt Nam thành hai miền theo vĩ tuyến 17 dưới dạng các khu vực quân sự tạm thời.
  • Ngày 7 tháng 7: Ngô Đình Diệm được bổ nhiệm làm Thủ tướng của Quốc gia Việt Nam.
  • Ngày 21 tháng 7: Hiệp định Geneve kết thúc chiến tranh ở Đông Dương được ký kết, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong lịch sử khu vực.
  • Ngày 8 tháng 9: Liên minh Đông Nam Á (SEATO) được thành lập nhằm ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa cộng sản trong khu vực.
  • Ngày 10 tháng 10: Quân Pháp chính thức rút khỏi Hà Nội, và Việt Minh tiếp quản thủ đô sau gần một thập kỷ kháng chiến.

Năm 1955

  • Ngày 1 tháng 1: Hoa Kỳ chính thức bắt đầu chương trình viện trợ trực tiếp đến Việt Nam Cộng hoà.
  • Ngày 12 tháng 2: Các cố vấn quân sự Mỹ đến Việt Nam, bắt đầu huấn luyện cho Quân lực Việt Nam Cộng hoà.
  • Ngày 20 tháng 7: Ngô Đình Diệm từ chối tham gia tổng tuyển cử thống nhất theo các điều khoản của hiệp định Genève.
  • Ngày 23 tháng 10: Trong cuộc trưng cầu dân ý tại miền Nam, Ngô Đình Diệm chiến thắng trước Bảo Đại và trở thành nguyên thủ quốc gia.

Năm 1956

  • Tháng 2: Hội nghị Trung ương Đảng Lao động Việt Nam lần thứ 9 nhìn nhận và tuyên bố về những sai lầm trong cải cách ruộng đất.
  • Ngày 18 tháng 8: Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư cho đồng bào và cán bộ, thừa nhận sai lầm và thông báo rằng Trung ương Đảng và chính phủ đã nghiêm khắc kiểm điểm những sai sót.
  • Ngày 26 tháng 10: Việt Nam Cộng hoà tuyên bố thành lập và nhận được sự công nhận từ Hoa Kỳ và các đồng minh, khởi đầu cho Đệ nhất Cộng hoà.
  • Ngày 15 tháng 12: Báo Nhân Văn bị đóng cửa và chiến dịch chống lại Phong trào Nhân Văn-Giai Phẩm bắt đầu.

Thập niên 1960 ở Việt Nam

Thập niên 1960 ở Việt Nam

Năm 1960

  • Ngày 17 tháng 1: Phong trào Đồng Khởi nổ ra tại Bến Tre.
  • Tháng 9: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ ba của Đảng cộng sản Việt Nam được tổ chức.
  • Ngày 20 tháng 12: Thành lập Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam.

Năm 1961

  • Ngày 15 tháng 2: Quân Giải phóng Miền Nam, lực lượng quân sự của Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam, được thành lập.
  • Ngày 27 tháng 2: Hai phi công thuộc Không quân Việt Nam Cộng hòa thực hiện vụ ném bom Dinh Độc Lập nhằm ám sát Ngô Đình Diệm, nhưng không thành công.
  • Tháng 12: Quân Giải Phóng và du kích miền Nam kiểm soát phần lớn vùng nông thôn miền Nam và thường xuyên phục kích Quân lực Việt Nam Cộng hòa.

Năm 1963

  • Ngày 2 tháng 1: Quân Giải Phóng chiến thắng trong Trận Ấp Bắc, đánh dấu sự thành công đầu tiên trong chiến thuật chống lại trực thăng và thiết giáp.
  • Ngày 8 tháng 5: Sự kiện Phật Đản tại Huế.
  • Ngày 11 tháng 6: Hòa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu tại Sài Gòn để phản đối việc chính quyền Việt Nam Cộng hòa đàn áp Phật giáo.
  • Ngày 21 tháng 8: Ngô Đình Nhu chỉ huy quân đội đột kích chùa Xá Lợi và các cơ sở Phật giáo khác tại miền Nam, dẫn đến việc bắt giữ khoảng 1400 nhà sư.
  • Ngày 1 tháng 11: Quân lực Việt Nam Cộng hòa thực hiện cuộc đảo chính, lật đổ Tổng thống Ngô Đình Diệm và anh trai ông là Ngô Đình Nhu.

Năm 1964

  • Ngày 30 tháng 1: Nguyễn Khánh thực hiện cuộc đảo chính lật đổ chính quyền Dương Văn Minh.
  • Ngày 2 và 4 tháng 8: Mỹ dựng lên Sự kiện Vịnh Bắc Bộ, cáo buộc tàu Hải quân Nhân dân Việt Nam tấn công tàu khu trục của Mỹ.
  • Ngày 5 tháng 8: Hoa Kỳ bắt đầu Chiến dịch Mũi Tên Xuyên, ném bom miền Bắc Việt Nam.
  • Ngày 7 tháng 8: Quốc hội Mỹ thông qua Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ, cho phép tổng thống sử dụng quân đội tại Đông Nam Á mà không cần tuyên chiến.

Năm 1965

  • Ngày 2 tháng 3: Bắt đầu Chiến dịch Sấm Rền, ném bom miền Bắc, kéo dài đến 31 tháng 10 năm 1968.
  • Ngày 8 tháng 3: Mỹ đưa 3.500 lính thủy quân lục chiến vào tham chiến tại miền Nam Việt Nam, số lượng tăng lên gần 200.000 vào cuối năm.

Năm 1966

  • Tháng 3 đến tháng 6: Diễn ra Khủng hoảng Phật giáo ở miền Nam.
  • Tháng 9: Tiến hành bầu cử Quốc hội Lập hiến Việt Nam Cộng hòa.

Năm 1967

  • Ngày 18 tháng 3: Quốc hội Lập hiến Việt Nam Cộng hòa thông qua Hiến pháp mới.
  • Ngày 1 tháng 9: Nguyễn Văn Thiệu nhậm chức Tổng thống Việt Nam Cộng hòa.

Năm 1968

  • Ngày 30 tháng 1: Bắt đầu Cuộc Tổng tấn công Tết Mậu Thân.
  • Ngày 31 tháng 3: Tổng thống Johnson tuyên bố chấm dứt ném bom miền Bắc và sẵn sàng đàm phán hòa bình.

Năm 1969

  • Ngày 6 tháng 6: Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hoà miền Nam Việt Nam được thành lập, trong tháng này nhận được sự công nhận từ 23 quốc gia.

Thập niên 1970 tại Việt Nam

Thập niên 1970 tại Việt Nam

Năm 1971

  • 30 tháng 1 – 24 tháng 3: Chiến dịch Lam Sơn 719 diễn ra tại Hạ Lào.

Năm 1972

  • 30 tháng 3 – 27 tháng 6: Chiến dịch Trị Thiên được thực hiện.
  • 1 tháng 9 – 31 tháng 1: Chiến dịch phòng ngự Quảng Trị diễn ra.
  • 18 – 29 tháng 12: Chiến dịch Linebacker II, một chiến dịch ném bom rải thảm miền Bắc, được Mỹ tiến hành trong 12 ngày đêm, đánh dấu chiến dịch quân sự cuối cùng của quân đội Mỹ tại Việt Nam.

Năm 1973

  • 27 tháng 1: Ký kết Hiệp định Paris, dẫn đến việc rút quân của Mỹ khỏi Việt Nam vào cuối tháng 3, mặc dù vẫn duy trì các cố vấn quân sự ở miền Nam.
  • 7 tháng 11: Quốc hội Mỹ thông qua nghị quyết yêu cầu Tổng thống phải có sự chấp thuận của Quốc hội trước 90 ngày khi gửi quân Mỹ ra nước ngoài.

Năm 1974

  • 17 – 19 tháng 1: Hải chiến Hoàng Sa xảy ra, Trung Quốc cưỡng chiếm quần đảo Hoàng Sa từ Việt Nam Cộng hoà.
  • Tháng 9: Quốc hội Mỹ chỉ phê chuẩn 700 triệu USD viện trợ quân sự cho Việt Nam Cộng hoà, gây ra tình trạng thiếu kinh phí và ảnh hưởng đến khả năng hoạt động và tinh thần của Quân lực Việt Nam Cộng hoà.

Năm 1975

  • 6 tháng 1: Chiến dịch Đường 14 – Phước Long của Quân Giải Phóng thắng lợi, củng cố quyết tâm của Bộ chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam rằng Mỹ không còn khả năng để quay lại miền Nam.
  • 8 tháng 1: Bộ chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam quyết định thực hiện kế hoạch chiến lược giải phóng hoàn toàn miền Nam trong 2 năm.
  • 21 tháng 1: Tổng thống Ford tuyên bố tại họp báo rằng Hoa Kỳ không muốn trở lại cuộc chiến.
  • Ngày 10 tháng 3: Quân đội Nhân dân Việt Nam tấn công Ban Mê Thuột. Ngày hôm sau, thị xã thất thủ.
  • Ngày 14 tháng 3: Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu ra lệnh rút quân từ Tây Nguyên.
  • Ngày 18 tháng 3: Bộ chính trị Trung ương Đảng Lao động Việt Nam quyết định đẩy nhanh cuộc tổng tấn công để đạt được chiến thắng trước ngày 1 tháng 5.
  • Ngày 29 tháng 3: Quân Giải Phóng tiến vào Đà Nẵng, đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của Vùng 1 Chiến thuật.
  • Ngày 30 tháng 4: Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng vô điều kiện, Quân Giải Phóng Miền Nam tiến vào Sài Gòn, và Chính quyền Quân quản Cộng hoà Miền Nam Việt Nam tiếp quản Việt Nam Cộng hoà, chấm dứt chiến tranh.

Những sự kiện này không chỉ đánh dấu các bước ngoặt quan trọng trong lịch sử Việt Nam mà còn có tác động sâu rộng đến cục diện chính trị và quân sự trong khu vực.

Như vậy, chúng ta đã cùng nhau đi qua một chặng đường dài từ 1945 đến 1975, một khoảng thời gian đầy biến động và ý nghĩa trong lịch sử Việt Nam. Từ những ngày đầu của sự nghiệp độc lập đến cuộc chiến tranh khốc liệt dẫn đến sự thống nhất của đất nước, mỗi sự kiện mà chúng tôi đã trình bày không chỉ là dấu ấn lịch sử mà còn là bài học quý báu về tinh thần kiên cường và ý chí bất khuất của người Việt Nam.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn sâu sắc và toàn diện hơn về những thăng trầm trong quá khứ của chúng ta. Đừng quên tiếp tục theo dõi yeulichsu.edu.vn để khám phá thêm nhiều câu chuyện lịch sử hấp dẫn và ý nghĩa khác. Cùng chúng tôi viết nên những trang sử mới, để không ngừng tôn vinh và phát huy giá trị của di sản văn hóa Việt Nam.

Tác giả:

Nguyễn Thúy là một nhà nghiên cứu lịch sử nổi tiếng với những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực văn hóa và lịch sử Việt Nam. Sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, bà Nguyễn Thúy sớm thể hiện niềm đam mê đặc biệt với các câu chuyện lịch sử và di sản văn hóa dân tộc. Bà đã dành nhiều năm nghiên cứu và khám phá các tài liệu lịch sử quý giá, từ đó đóng góp nhiều công trình nghiên cứu có giá trị cho cộng đồng học thuật và xã hội.Nguyễn Thúy tốt nghiệp Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, chuyên ngành Lịch sử. Bà tiếp tục học cao học và nhận bằng Tiến sĩ Lịch sử tại Đại học Quốc gia Hà Nội, nơi bà đã có những nghiên cứu sâu rộng về các triều đại phong kiến Việt Nam, đặc biệt là các giai đoạn Lý, Trần và Lê sơ. Bà cũng tham gia nhiều dự án nghiên cứu về văn hóa và lịch sử Đông Nam Á, góp phần làm phong phú thêm hiểu biết về khu vực này.