Cách mạng Hà Lan (Dutch Revolt) là một chuỗi các cuộc nổi dậy và cuộc chiến đấu của người dân Hà Lan chống lại sự thống trị của Tây Ban Nha trong thế kỷ 16 và 17. Cách mạng này đã có ảnh hưởng sâu sắc đến lịch sử và văn hóa của Hà Lan, đặc biệt trong việc định hình chính trị, xã hội và kinh tế của quốc gia này.
Cách mạng Hà Lan là gì?
Cách mạng Hà Lan là cuộc cách mạng đầu tiên trên thế giới đã dọn đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển, thể hiện sự thắng thế của giai cấp tư sản đối với giai cấp phong kiến. Cách mạng Hà Lan (1566/1568-1648) là cuộc khởi nghĩa của nhân dân Vùng đất thấp chống lại sự cai trị của Felipe II của Tây Ban Nha.
Nguyên nhân Cách mạng Hà Lan nổ ra là vì nguyên nhân là Vùng đất thấp (thuộc Bỉ và Hà Lan bây giờ, là một vùng đất thấp hơn mực nước biển nên có tên gọi như vậy) lệ thuộc vào Áo vào cuối thế kỷ XV, giữa thế kỷ sau lại chịu sự thống trị của Vương quốc Tây Ban Nha.
Cuộc cách mạng này đã đánh dấu sự chuyển giao lịch sử giữa thời kỳ Trung cổ và Cận đại. Cuộc cách mạng này đã mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển, thể hiện sự thắng thế của giai cấp tư sản đối với giai cấp phong kiến.
Cuối cùng, cách mạng Hà Lan đã lật đổ ách thống trị của thực dân Tây Ban Nha, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. Cách mạng này cũng là dấu mốc đánh dấu sự chuyển giao lịch sử giữa thời kỳ Trung cổ và Cận đại.
Nguyên nhân cách mạng tư sản Hà Lan
– Vào thế kỉ XVI nền kinh tế tư bản chủ nghĩa ở Nê đéc lan phát triển nhất châu Âu nhưng bị phong kiến Tây Ban Nha thống trị ra sức kìm hãm.
– Mâu thuẫn giữa nhân dân Nê- đéc- lan với phong kiến Tây ban Nha càng trở nên gay gắt dẫn đến bùng nổ cách mạng.
– Cách mạng Hà Lan hay còn được gọi là Chiến tranh giành độc lập Hà Lan, đã bùng nổ với nhiều yếu tố quan trọng:
– Phong trào cải cách tôn giáo tại Hà Lan đã nảy sinh và tạo ra mâu thuẫn với vua Philip II – người theo Đạo Công giáo Rôma. Điều này đã dẫn đến sự căng thẳng giữa các quần chúng theo Thần học Calvin, Luther (đại diện cho hai nhánh của đạo Tin Lành) và triều đình.
– Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại và công nghiệp tại Hà Lan đã tạo ra một lớp tư sản mạnh. Những người này khao khát quyền lực chính trị và tự do kinh tế, không muốn phải tuân theo sự kiểm soát của Tây Ban Nha và chịu các thuế cao do Tây Ban Nha áp đặt.
– Áp Đặt Thuế Cao Của Tây Ban Nha: Tây Ban Nha đã áp đặt nhiều loại thuế cao ở Hà Lan, gây sự bất mãn rộng rãi trong dân chúng. Sự tức giận trước các thuế nặng này đã làm nảy sinh động lực cho cuộc nổi dậy của người dân Hà Lan.
=> Những yếu tố này đã cùng nhau tạo nên bối cảnh cho Cách mạng Hà Lan và Chiến tranh giành độc lập Hà Lan, đánh dấu một chương mới trong lịch sử của đất nước này.
Diễn biến cuộc cách mạng Hà Lan
Vào tháng 8 năm 1566, cư dân ở miền Bắc Hà Lan bắt đầu cuộc nổi dậy, mạnh mẽ kiểm soát nhiều khu vực. Mục tiêu của họ chủ yếu là nhắm vào Giáo hội – nơi được coi là trụ cột của người Tây Ban Nha.
Một năm sau, vào tháng 8 năm 1567, Tây Ban Nha đã triển khai thêm quân đội để dập tắt cuộc nổi dậy, nhưng những nỗ lực này không thể chặn đứng tinh thần phản kháng của người dân bản địa.
Đến tháng 4 năm 1572, lực lượng nổi dậy đã giành quyền kiểm soát miền Bắc. Các quý tộc và tư sản ở Hà Lan bất mãn với Tây Ban Nha nên đã tham gia vào phong trào khởi nghĩa và trở thành những người lãnh đạo chủ chốt.
Tháng 1 năm 1579, các đại biểu từ các tỉnh miền Bắc họp tại Utrecht và đưa ra những quyết định then chốt. Hội nghị này đã thiết lập các tiêu chuẩn đo lường, chính sách đối ngoại và quân sự.
Vào tháng 7 năm 1581, vua Felipe II của Tây Ban Nha bị loại bỏ khỏi ngôi vua. Hội nghị các tầng lớp xã hội, bao gồm đại diện từ các tỉnh miền Bắc trở thành cơ quan lãnh đạo cao nhất. Các tỉnh này sau đó liên kết thành một quốc gia Cộng hòa, được biết đến với tên gọi Liên minh Tỉnh hay Hà Lan.
Mặc dù phải đối mặt với thất bại, Tây Ban Nha vẫn không chấp nhận công nhận Hà Lan. Do đó, người dân Hà Lan tiếp tục cuộc đấu tranh của mình.
Kết quả, một hiệp định đình chiến được ký kết vào năm 1609, nhưng phải đến năm 1648 thì nền độc lập của Hà Lan mới được công nhận chính thức.
Kết quả của cuộc cách mạng Hà Lan
– Cuộc cách mạng đã chấm dứt sự thống trị của Tây Ban Nha ở Hà Lan, và lập nên một nước cộng hòa độc lập.
– Lật đổ chế độ phong kiến ở Hà Lan, và mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản.
– Giúp Hà Lan trở thành một cường quốc thương mại hàng đầu thế giới, nhờ vào vị trí địa lý thuận lợi và nền kinh tế phát triển.
Tính chất và ý nghĩa của cách mạng
*Tính chất:
Tính chất của cuộc Cách mạng Hà Lan là: cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc vừa là cuộc cách mạng tư sản. Bởi vì nó vừa chống bọn xâm lược Tây Ban Nha vừa mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. Động lực của cách mạng là đông đảo quần chúng nhân dân. Lãnh đạo cách mạng là giai cấp tư sản.
Kết quả của cuộc cách mạng là đánh đổ ách thống trị của Tây Ban Nha, giành độc lập dân tộc, lập nên nhà nước Cộng hòa.
Cuộc Cách mạng Hà Lan mang đặc trưng của cả cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc lẫn một cuộc cách mạng tư sản. Điều này được thể hiện qua việc đồng thời chống lại sự xâm lược của Tây Ban Nha và tạo điều kiện cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản. Người dân đông đảo là lực lượng chính thúc đẩy cách mạng, trong khi giai cấp tư sản đóng vai trò lãnh đạo.
Cuộc cách mạng này cuối cùng đã phá bỏ sự thống trị của Tây Ban Nha, đạt được độc lập cho dân tộc, và thành lập một nhà nước Cộng hòa.
*Ý nghĩa:
– Được biết đến như cuộc cách mạng tư sản tiên phong trên toàn cầu.
– Đặt nền móng cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Hà Lan.
– Khởi đầu cho kỷ nguyên mới – kích hoạt làn sóng cách mạng tư sản trên khắp thế giới.
– Mặc dù có tiến bộ, nhưng vẫn còn tồn tại hạn chế: cấu trúc sản xuất phong kiến vẫn còn ở một số khu vực, và quyền lợi kinh tế, xã hội của người dân chưa được cải thiện đáng kể.
Cách mạng Hà Lan là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên ở châu Âu, có ý nghĩa quan trọng đối với lịch sử thế giới. Cuộc cách mạng đã mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở châu Âu và trên thế giới, và trở thành nguồn cảm hứng cho các cuộc cách mạng tư sản khác.
